“Er is veel bekend over gedrag van mensen met een verstandelijke beperking en de ondersteuning daarvan, maar we weten niet zoveel over gezonde leefstijl en voeding bij deze groep en hoe we dat het beste kunnen beïnvloeden,” aldus Martin Fluit van Special Heroes Nederland. Door een zojuist getekend convenant is de samenwerking bezegeld tussen Special Heroes Nederland en het lectoraat Voeding en Beweging van de Hogeschool van Amsterdam (HvA): er komt een Gecombineerde Leefstijl Interventie voor mensen met een verstandelijke beperking.
Peter Weijs, lector Voeding en Beweging vindt het een waardevolle aanvulling op hun huidige onderzoekswerk: “Martin kwam bij me met de vraag of wij iets konden betekenen en eigenlijk is het een logisch vervolg van het proces waaraan we sinds 2009 werken. Kijk, een paar jaar geleden was er überhaupt nog geen Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) en was het aan iedereen zelf om daar verantwoordelijke keuzes in te maken. Sinds januari dit jaar is de GLI zelfs in het zorgpakket opgenomen. Er ligt een goed fundament om breder te kijken naar speciale doelgroepen, zoals mensen met een verstandelijke beperking, waar wij onze voedings- en GLI-expertise voor kunnen inzetten.”
Begeleiding op maat
Martin: “Mensen met een verstandelijke beperking hebben vaak een andere lichaamssamenstelling, een andere energieverbruik. Maar het is niet alleen een gewichtskwestie; ze hebben soms te maken met eenzaamheid, kunnen minder goed meedoen, overzien niet meteen wat ‘gezond’ voor hen is. Allemaal factoren die meespelen bij een gezonde leefstijl. Het zou dus heel fijn zijn als de GLI hierop kan worden afgestemd. Dat betekent een sterke ‘op maat’ GLI, want dat verschilt per cliënt natuurlijk. Vooral de omgeving en de begeleiders van de cliënten spelen een belangrijke rol. Hoe is de (sociale) omgeving ingericht? Wat is er voor handen in de zorginstelling en wie zijn de direct betrokkenen om de client heen? Kun je een direct gesprek aan gaan met de cliënt over eten en bewegen of moet je dit doen (samen) met de naasten of de begeleiders van de cliënt?”
Professionals betrekken
De samenwerking tussen beide partijen is mogelijk doordat Special Heroes Nederland een subsidie tot eind 2021 heeft ontvangen vanuit het preventieakkoord (Ministerie van VWS) en Menzis zorgverzekering. Martin: “Nu kunnen we daadwerkelijk uitzoeken hoe we deze doelgroep het beste kunnen ondersteunen met leefstijlbegeleiding.” Peter vult aan: “Onze onderzoeker Bas Valentin is twee jaar bezig met het in kaart brengen van deze speciale GLI. Dit doet hij samen met Vera Prinse en Jos Gort, twee afstudeerstudenten van de opleiding Voeding en Diëtetiek. Zij halen de behoefte en praktijkervaring op bij professionals die nauw verbonden zijn met de doelgroep.Inmiddels zijn er focusgroepen en diepte-interviews uitgevoerd met dagelijks begeleiders, gedragswetenschappers, psychomotorische therapeuten, diëtisten, fysiotherapeuten en leefstijlcoaches. Alle genoemde professionals spelen een cruciale rol in het vaststellen van het gezondheidsprobleem, de programmadoelen en programma-inhoud. Zo kunnen we in het tweede jaar de professionals die met de pilot aan de slag gaan, de handvatten geven om op maat mensen met een verstandelijke beperking nog beter te kunnen begeleiden naar een gezonde leefstijl.”
Toekomstperspectief
Na 2021 hoopt het lectoraat met een RAAK-subsidie, aangevraagd vanuit een groot landelijk consortium met de Hanzehogeschool Groningen als kartrekker, verder te gaan met de ontwikkeling van leefstijlbegeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking. “We willen dat het breed toegankelijk is voor professionals en leefstijlcoaches die met deze doelgroep werken.” Dit verhaal wordt dus hopelijk vervolgd!
